Một người mẹ Armenia quỳ bên xác conXác chết của người Armenia bị thảm sát ở Erzurum năm 1895

Sự kiện này xảy ra trên Đế quốc Ottoman hiện nay là Thổ Nhĩ Kỳ. Ngoài những khác biệt về sắc tộc và tôn giáo (người Armenia theo đạo Cơ đốc), cuộc diệt chủng còn xuất phát từ sự thất vọng vì thất bại quân sự của người Thổ chống người Nga trên dãy núi Kavkaz. Trong cuộc chiến 5 ngày kết thúc ngày 3 Tháng 1, người Nga đã đập tan cuộc tấn công của người Thổ. Trong 95.000 quân Thổ đi chiến đấu, chỉ còn 18.000 người trở về - khoảng 50.000 người bị chết cóng. Đã lan truyền tin đồn rằng các binh sĩ người Armenia trong quân đội đã bỏ chạy về phía người Nga.

Rafael de Nogales Méndez (1879-1936), Venezuela sĩ quan từng phục vụ trong quân đội Ottoman, đã viết một tài khoản chi tiết về các vụ thảm sát 1915 trong cuốn sách của mình "Cuatro años bajo la media luna" (Bốn năm dưới lưỡi liềm các)

Sự trung thành của người Armenia bị nghi ngờ một phần vì họ là những người chống lại ách cai trị của người Thổ. Một số người Armenia đặt hy vọng vào đề nghị cho họ được độc lập của người Nga sau chiến tranh. Một số, chỉ cần băng qua biên giới, đã đi về phía Bắc để chiến đấu chống lại người Thổ, bên cạnh người Armenia được cai quản bởi người Nga. Sống giữa người Thổ, quan điểm về sự phản bội của người Armenia trở nên dễ dàng.

Nhân dân Thổ, liên quan đến các luật lệ cai trị áp đặt bởi Tổng trấn Pasha, chọn cách đổ lỗi cho người Armenia về thất bại tại Caucasus. Điều này làm yên lòng họ về sự kết tội. Hơn nữa, Tổng trấn Pasha đã nói muốn đưa người Armenia từ vùng đất nằm giữa Thổ và khu vực các nước Hồi giáo đi xa về phía Bắc, nơi Enver hy vọng sẽ giải phóng khỏi tay người Nga.

Cuối Tháng 2, năm 1915, người Thổ bãi nhiệm các quan chức người Armenia. Họ chuyển các binh sĩ người Armenia khỏi các đơn vị chiến đấu, đưa họ vào các binh đoàn lao công. Họ bỏ tù các sĩ quan quân sự Armeni, và họ ra sắc lệnh người Armenia không được phép mang vũ khí. Người Thổ bắt đầu cuộc truy tìm các vũ khí cất giấu bí mật trong cộng đồng Armeni. Điều này xảy ra cùng lúc với việc bắt đầu cuộc ném bom và tấn công vào bờ của hải quân Anh để hủy diệt các vị trí quân sự trên bán đảo Gallipoli. Người dân gần Constantinople (Istanbul) chuẩn bị từ bỏ thành phố của họ. Tại Constantinople, chính quyển bắt giữ những người Armenia quan trọng, các nhà văn, nhà giáo, luật sư và giết chết họ.

Trong thời gian ngưng chiến tại bán đảo Gallipoli, Enver bắt đầu chương trình xua đuổi người Armenia ra khỏi quê hương họ. Trong quá trình cưỡng bức người Armenia di chuyển, nhiều người đã phản kháng, nhưng không thành công và đã bị giết chết. Nhiều người đã bỏ chạy, một số trốn vào sa mạc khô cằn nơi họ bị tấn công bởi người Kurd Hồi giáo cũng ghét người Armenia. Một số kết thúc cuộc đời trong các trại tập trung ở sa mạc, nơi họ bị bỏ đói đến chết.

Đánh giá quốc tế

Khu tưởng niệm người chết tại Aleppo, Syria (Nhà thờ 40 tử đạo)

Từ 1965, 29 nước đã công nhận những hành động đày ải, trục xuất và thảm sát tập thể của nhà nước Ottoman từ năm 1915 tới 1917 chính thức là diệt chủng theo như Công ước Liên Hiệp Quốc về Diệt chủng 1948 (trong đó có Áo, Argentina, Armenia, Ba Lan, Bỉ, Bolivia, Brasil, Bulgaria, Chile, Cộng hòa Séc, Đức, Litva, Pháp,[21] Hy Lạp, Ý, Canada, Liban, Luxembourg, Hà Lan, Nga, Paraguay, Thành Vatican, Thụy Điển,[22] Thụy Sĩ, Slovakia, Syria, Uruguay, Venezuela và Cộng hòa Síp).[23][24][25][26]